سابقه تلاش برای مقابله با مرگ به قدمت تاریخ بشری بر میگردد و حتی مواردی از احیاء موفق در دوران باستان،رنسانس و دهه 1700 میلادی به ثبت رسیده است. طی قرون و اعصار گذشته،انسان روش های مختلف و جالبی برای احیاء اشخاص مشرف به مرگ و بازگشت به حیات افرادی که دچار مرگ های ناگهانی شدهاند بکار برده است. ایجاد درد بوسیله شلاق و تور فشار دهنده از قدیمیترین وسایل برای برگرداندن اشخاصی بود که دچار خواب یا اغماء شدید میشدند. بعدها این روش به سیلی زدن یا وارد آوردن ضربه روی پوست توسط پارچه مرطوب تبدیل گردید. پاراسلسوس(Paracelsus) اولین کسی بود که استفاده از دم آهنگری را برای دمیدن در ریه اشخاصی که دچار مرگ ناگهانی شده بودند بکار برد. این روش حدود 300 سال در اروپا متداول بود. یکی از اولین طرق تنفس بدین صورت بوده است که جهت ایجاد بازدم بیمار را به پشت خوابانده، با فشار بر قسمت تحتانی قفسه سینه هوا را خارج می کردند. سپس بیمار را به پهلو می چرخاندند تا قفسه سینه آزاد شده، عمل دم انجام گیرد.
در متن زیر خلاصهای از تاریخچه احیا تقدیم میگردد. متن زیر برگرفته از کتاب آقای دکتر قره باغی است که در بخش معرفی کتاب همین سایت نیز نام کتاب ایشان آورده شده است.(کتاب شماره 3)
ـ حدود 3000 سال پیش از میلاد
تصاویری که از اقوام مایا به دست آمده است، گویای انجام دودزایی گیاهان از ناحیه رکتوم برای زندهکردن افرادی است که به طور ناگهانی جان خود را از دست دادهاند.
ـ حدود 900 سال پیش از میلاد
نخستین داستان یک احیای موفق در کتاب تورات بیان شده است. وقتی فرزند بزرگترین پسر حضرت نوح دچار مرگ ناگهانی میشود، به الیاس نبی وحی میشود که: «خود را بر بالین کودک قرار ده و... .او دهان خود را روی دهان کودک گذاشت (ودر دهان او دمید)، چشمان خود را روی چشمان او قرار داد و دستان وی روی او خم شد. بدن کودک شروع به گرمشدن کرد. او را بلند کرد و به بالا و پایین اتاق برد، پس از این اقدامات کودک ،هفت بار عطسه کرد و چشمان خود را باز نمود.
1500-500 سال پس از میلاد
روشهای گوناگونی در بین ملل مختلف از جمله شلاق زدن، گرمکردن خارج بدن، قراردادن روی چرخها و شبکههای دوّار و حتی سوارکردن بر اسب وجود داشت، اما نخستین کار علمی و پیشرفته؛ اقدامی که سبب انقلابی بزرگ در روش احیا شد، کاری بود که توسط ابن سینا دانشمند و پزشک بنام ایران زمین صورت گرفت. وی با استفاده از یک لوله توخالی از جنس طلا (و نقره) و با استفاده از سوراخ کردن تراشه، درون ریههای یک جسد دمید و متوجه شد که میتوان در هنگام از کارافتادن تنفس از خارج ریههای بیمار را پر از هوا کرد. کار او بود که سرآغاز تمام اقدامات پیشرفته پس از وی شد.
ـ سال 1543 میلادی
آندریاس ورسالیوس Andreas Versalius ؛ با واردکردن یک لوله توخالی ریههای اسبها شروع به پرکردن هوا کرد و مشاهدات خود را در کتاب De humani corporis fabrical ، به رشته تحریر درآورد.
ـ سال 1541-1493
فیلیپ وون هوهنهایم مقالهای را درباره عمل دمیدن در احیا نوشت.
ـ سال 1800-1750
روش گرمکردن، مالش و تخلیه از طریق رکتوم در بیمارانی که دچار مسمومیت یا غرقشدگی، شده بودند، نوشته شد.
ـ سال 1774
انجمن سلطنتی انگلیس گرمکردن را به عنوان بخشی از احیا تصویب کرد.
ـ سال 1778
گودوین وکایت، آسفیکسی را دلیل ایست قلبی ذکر نمودند، کایت درمان با شوک الکتریکی را برای ایست قلبی پیشنهاد کرد ولی هنوز بسته شدن راه هوایی توسط زبان مشخص نشده بود.
ـ سال 1850
اهمیت تنفس دهان به دهان بیش از فشار روی قفسه سینه شد. به ویژه برای کودکان شیرخوار. متخصصین بیهوشی نقش ریهها را در ایست قلبی روشنتر کردند.
ـ سال 1858
معرفی روش احیای سیلوستر که برای نوزادان به کار میرفت. وی نوزادان را در وضعیت درازکش قرار میداد (خوابیده به پشت = supine) و 16 بار در دقیقه دستهای قربانی را بالا و پایین میکرد و این روش را برای احیا مناسب میدانست.
ـ سال 1875
استفاده از ماساژ قفسه سینه در حیوانات
ـ سال 1891
استفاده از ماساژ قفسه سینه در انسان
ـ سال 1900-1903
استفاده از ماساژ قفسه سینه باز یا بسته در طی جراحی و استفاده از تهویه با فشار مثبت متناوب .نخستین ماساژ قلبی مستقیم (با ماساژ خود قلب) موفق در انسان، شافر پیشنهاد کرد که وضعیت پرون(دمر) سبب بازکردن راه هوایی میشود.
ـ سال 1904
فیبریلیشن بطنی که سبب ایست قلبی میشد میتوانست با استفاده از دارو بهتر شود.
ـ سال 1906
معرفی اپینفرین
ـ سال 1932
روش هولجر ـ نیلسون: وضعیت پرون، دستها زیر سر، فشار روی پشت برای بازدم و کشیدن بازوها و آرنج به پایین برای دم انجام شد.
ـ سال 1946
نخستین ماساژ قلبی غیرمستقیم (از روی قفسه سینه) و کاربرد دفیبریلاتور در احیای بیماران
ـ سال 1947
نخستین دفیبیرلیشن موفق
ـ سال 1949
کنترل عملیات احیا توسط صلیب سرخ و جایگزینی روش هولجر نیلسون به جای روش شافر
ـ سال 1954
جود و اِلام، کتاب فیزیولوژی احیا را که در آن اکسیژنیشن و تنفس دهان به دهان توضیح داده شده بود منتشر کردند.
ـ سا ل1957
دکتر پیتر سافر (متخصص بیهوشی)، آشکارکرد که انسداد راه هوایی در افراد بیهوش توسط زبان صورت میگیرد و همچنین روش اصلاح وضعیت سر و تنفس دهان به دهان به وسیله ایشان صورت گرفت.
ـ سال 1958
سخنرانی دکتر سافر در مورد تنفس دهان به دهان
ـ سال 1960
کوون هارون، جود و نایکرباکر بیان نمودند که ماساژ قلبی سبب ایجاد نبض شریانی میشود. قرارگرفتن ماساژ قلبی غیرمستقیم در پروتوکل احیای قلبی بیماران از کارهای مهم آن زمان بود. ساخت نخستین مولاژ توسط لاردل، انتشار جزئیات ماساژ قفسه سینه در احیا و ماساژ قلبی غیرمستقیم
ـ سال 1980
گسترش CPR با تلاشهای آقای Peter safar
نخستین دستورالعملهای احیاء قلبی ریوی به صورت مدون در سال 1960 توسط کمیته احیاء قلبی ریوی انجمن قلب آمریکا ارائه گردید و در سالهای 1973 تا 1992 طی کنفرانسهای مختلف در جهت بهبود مراقبت های حفظ حیات، تغییراتی در این دستورالعمل ها اعمال شد.. آخرین دستورالعمل های احیاء نیز که شامل تغییرات اساسی و مهمی در زمینه احیاء میباشد، و بر اساس تحقیقات گسترده و بین المللی اعمال شده است، در سال 2005 میلادی منتشر گردید . امروزه هر 5 سال یک بار انجمن قلب امریکا و انجمن احیای کودکان (آکادمی امریکایی کودکان) و همچنین برنامه احیای نوزادان براساس مطالعاتی که در مورد روشهای احیا و کاربرد داروهای گوناگون انجام میدهند، ویرایش جدیدی از CPR، که بتواند هرچه بیشتر به احیای قربانیان کمک کند را منتشر میکنند.